Ένθετο τέχνης 81

ΜΙΚΡΟΓΡΑΦΙΕΣ ΘΕΙΑΣ ΑΓΑΠΗΣ

ένθετο τέχνης

Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να προσπεράσει κανείς τα μικρογραφικά έργα, χωρίς να εντρυφήσει στην έκφρασή τους. Γι'αυτό θα παρακαλέσουμε τον αναγνώστη να προσέξει ιδιαίτερα τις μινιατούρες που εξέθεσε ο Γιώργος Κόρδης στην Αίθουσα Τέχνης «Αέναον» του Νέου Ψυχικού τον περασμένο Δεκέμβριο (17/12-30/12) και εξέδωσε ο «Αρμός» σε πολύ προσεγμένο τόμο.

Η πηγή που αναβλύζει αυτά τα εικονίσματα είναι το βίωμα της θείας αγάπης. Ο δημιουργός τους αγάπησε καρδιακά τους πρωταγωνιστές της Φιλοκαλίας. Κι έβαλε τη γνώση και τη μαστοριά του στην υπηρεσία αυτής της αγνότητας. Και μας προτρέπει να την αναζητήσουμε στα δυσανάγνωστα λόγω σεμνότητος μάτια των αντρειωμένων. Που τα ζωγραφίζει ωραϊσμένα από τα στραγγιγμένα δάκρυα της αγρύπνιας. Στα ανατριχιασμένα κυπαρίσσια, στα προσωποποιημένα βουνά, που αγκαλιάζουν τις άγιες σιλουέττες με την ασχημάτιστον στάσιν, στους πόδας τους διακριτικούς που ακουμπούν τη γη απαρρησίαστα, στα ανεμίζοντα καταπετάσματα που μετρούν τον άλλο χρόνο των λυτρωμένων στιγμών, στα μετέωρα χέρια με το κομβοσχοίνι της ιεράς αδολεσχίας, στην αποφατική σκηνική αρχιτεκτονική, η οποία έρχεται σε αντιστικτική σχέση προς την εσχατιά των ερημικών όρμων και των απόηχων λιβαδιών. Μέσα από όλα αυτά ο Κόρδης μάς χαρίζει μιάν αυθεντική προσωπική του επανερμηνεία της χριστοασκήσεως με τα λιτά λόγια της μινιατούρας.

Θα μπορούσε να διακινδυνεύσει κανείς, αγνά, όχι από γκρίνια ή κακία, και μια διερώτηση. Θα μπορούσαμε, μήπως, να μιλήσουμε για ελλοχεύοντα νεοπλατωνισμό των εσωτερικών βλεμμάτων (συνομιλία δια βλεμμάτων που δεν κοιτάζουν τον άλλο αλλά μέσα τους, όπως στην εικόνα του Αγίου Αντωνίου και Αγίου Παύλου) και για σκούρο ουρανό που εκφράζει υποτίμηση της φύσης και κατ'επέκτασιν της εδώ ζωής; Σε παρόμοια έργα ίσως κινδυνεύουμε να διολισθήσουμε σ'ένα είδος ανέλπιδης μεταφυσικής ασκητικής, όπου δεν φαίνεται ο τελικός στόχος του ασκητού, που είναι η αναστάσιμη χαρά, η οποία νοηματοδοτεί κάθε αποταγή και κάθε σαλότητα. Η γλώσσα του μυστηρίου ασκεί στη ζωγραφική μιαν εύκολη γοητεία. Αντίθετα οι πρώτοι χριστιανοί μεσ' στα σκοτάδια των κατακομβών εβίωναν στη λατρεία τους φωτοχυσία. Και την περνούσαν στην τέχνη.

Το μικρό αυτό σχόλιο δείχνει πώς το καταξιωμένο έργο του Γιώργου Κόρδη (το οποίο ήδη ενσωματώθηκε στην ιστορία της εικονογαφίας) δίνει σπουδαίες αφορμές για συζήτηση. Αυτό που εμείς θέλουμε να τονίσουμε εδώ, είναι πως, όσο κι αν είναι η μετάνοια αναγκαία προϋπόθεση της σωτηρίας, δεν εξαντλεί μόνη της το περιεχόμενο της εν Χριστώ ζωής. Η μετάνοια είναι ένα από τα δέκα δάκτυλα του Αγίου. Ολόκληρες όμως οι παλάμες του είναι φωλιά, όπου φωλιάζει τ' Άγιο Φως.

π. ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΚΛΗΡΗΣ

Όλα τα ένθετα τέχνης: