Ένθετο τέχνης 102

Ιερά Μονή Πέτρας

ένθετο τέχνης

Στο χωριό Καταφύγι του Νομού Καρδίτσας βρίσκεται η Μονή Πέτρας. Φέρει το όνομά της από τον τεράστιο κατακόρυφο βράχο, πάνω σε πλάτωμα του οποίου έχει κτιστεί. Η μονή –αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου– είναι γνωστή από θαυματουργή εικόνα που βρήκαν βοσκοί σε σπηλιά του βράχου. Η παλαιότερη μαρτυρία για τη μονή είναι μία κυκλική μεταλλική σφραγίδα που τώρα βρίσκεται στο Μουσείο της γειτονικής Ι.Μονής Κορώνας και φέρει την επιγραφή: † ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΙΜΙΣΙΟΣ ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΠΕΤΡΑΣ ΕΤΟΣ |ζρβ| = 1593.

Η μονή διαμορφώθηκε στον τύπο του καστρομονάστηρου: ο ναός στο κέντρο και γύρω του κελιά, από τα οποία σήμερα σώζονται μόνο ερείπια. Η παράδοση αναφέρει τον αριθμό των 366 κελιών, ένα για κάθε ημέρα, ώστε οι μοναχοί να αλλάζουν για να αποκτούν ταπείνωση και αίσθημα ακτημοσύνης.

Προσκολλημένο υπάρχει παρεκκλήσιο της Μεταμορφώσεως, κτισμένο περί το 1672, σε κίονα του οποίου έδεναν επιληπτικούς, νοητικά ασθενείς κ.λ.π. για θεραπεία. Αξιοσημείωτη είναι η ιστόρηση του Παντοκράτορα, γύρω από τον οποίο υπάρχει ο ζωδιακός κύκλος. Η ιστόρηση ολοκληρώθηκε από τον ζωγράφο Ιωάννη τον Ευτελή το 1673.

Η αγιογράφηση του καθολικού άρχισε το 1625 από τον ζωγράφο Κωνσταντίνο και ολοκληρώθηκε το 1789. Μοιάζει με την αγιορείτικη και έχει τις σκούρες, αποϋλωμένες μορφές της ηπειρωτικής τεχνοτροπίας. Αξιοσημείωτα είναι τα εξής: α) Η Πλατυτέρα του καθολικού αναφέρεται ως «Κυρία των Αγγέλων»και προσκυνείται από τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, β) η αγία τράπεζα του καθολικού περιβάλλεται από ξύλινο σκαλιστό κιβώτιο το οποίο προεκτείνεται προς τα πάνω με τέσσερις κιονίσκους, δημιουργώντας την εικαστική μορφή του κουβουκλίου του επιταφίου, γ) η αγία τράπεζα του παρεκκλησίου προέρχεται από υστερορωμαϊκό βάθρο, όπου στηρίζεται ασύμμετρη οκταγωνική πλάκα, και δ) στον περίβολο της Μονής υπάρχει βάθρο κατασκευασμένο από μαρμάρινο στηθαίο κρήνης, όπου υπάρχει παράσταση σταυρού να υψώνεται πάνω από ένα τζαμί συμβολίζοντας, πιθανώς, τη νίκη του χριστιανισμού, έναντι του Ισλάμ. (Βλ. Γ.Κλήμου, Το Χρονικό της Ιεράς Μονής Πέτρας Καταφυγίου, Π.Μυλωνά, Η Μονή Πέτρας στην Ν.Πίνδο, Π.Μυλωνά, Επίλογος Συνεδρίου, από το συνέδριο των 400 χρόνων της μονής, και Θωμά Ζαρκάδα, Το χωριό Καταφύγι Αγράφων).

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ.ΤΖΩΡΤΑΤΟΣ

Όλα τα ένθετα τέχνης: