Ένθετο τέχνης 128
Ἐνσώματη ὑλικότητα
Σύναξη ἀγγέλων σὲ φωτοχυσία ὤχρας. Μὲ τὴν ἁδρότητα τῆς ὤχρας καὶ τῶν θερμῶν γκρίζων καθὼς καὶ τὴν ἔντονη αἴσθηση ἁφῆς τοῦ χρώματος, καταγράφεται ἡ παρουσία τῶν ἀγγέλων στὸν λειτουργικὸ χωροχρόνο. Ἐμφανίζονται καὶ ἐξαφανίζονται, ἄλλοτε μὲ σχεδιαστικὴ σαφήνεια, κλειστὰ περιγράμματα καὶ λεπτομερειακὴ πινελιὰ κι ἄλλοτε μὲ ἐξπρεσιονιστικὴ διάθεση καὶ διάχυση στὸν εἰκαστικὸ χῶρο. Ἄγγελοι σεβίζοντες μὲ πρόσωπα ἱλαρά, τοποθετημένοι ἀντικριστά, καὶ ἀνάμεσά τους χῶρος φωτεινός, γεμάτος ἀπὸ τὸ ἀποφατικὸ μυστήριο τῆς παρουσίας Του. Ἀνασύροντας μνῆμες χαρακτικῆς, ἀμέτρητες πινελιὲς στροβιλίζονται περίτεχνα γιὰ νὰ δημιουργήσουν μὲ ἐξαιρετικὴ εὐελιξία καὶ μὲ χορευτικὸ ρυθμό, μὲ πυκνώσεις καὶ ἀραιώσεις, στιβαρὲς φόρμες ποὺ ἀπελευθερώνουν ἰδιότυπα τὸ ἐσωτερικό τους φῶς.
Πρόκειται γιὰ ἐπιτοίχιο τρίπτυχο ἔργο, χαρακτηριστικὸ τῆς δουλειᾶς τοῦ Λαρισαίου ζωγράφου/ἁγιογράφου Χρήστου Παπανικολάου, ποὺ βρίσκεται στὸν ναὸ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου (θεραπευτικὴ κοινότητα «Ἔξοδος» - ΚΕ.Θ.Ε.Α) στὴ Λάρισα.
Ὁ Χ.Π. ζωγραφίζει, ζωγραφίζει συνεχῶς, σὲ ὅποια ἐπιφάνεια προσφέρεται. Ἀπὸ τὸ ξύλο, τὸ χαρτὶ καὶ τὸ ὕφασμα μέχρι τὴ λαμαρίνα, τὸ σίδερο καὶ τὸ πλεξιγκλάς. Σημεῖο ἐκκίνησης ἡ ζωγραφικὴ ἐπιφάνεια. Πάνω της τοποθετεῖται χρῶμα, χρῶμα καθαρό, ποὺ δὲν ὑποκρίνεται τίποτε ἄλλο πέρα ἀπὸ τὴν ἐνσώματη ὑλικότητά του. Καὶ μὲ βάση αὐτὸ τὸ ὑλικὸ ὑπόβαθρο χτίζει τὶς μορφές του καὶ εὐαγγελίζεται τὶς ἀλήθειες τῆς Ἐκκλησίας, μὲ μονοχρωματικὴ γραμμικὴ φωτοσκίαση ποὺ εἶναι ἡ ἰδιότυπη προσωπική του γραφή. Στὰ ἔργα του ἐνσωματώνει ὑλικὰ ποὺ φέρουν ἐπάνω τους τὴ φθαρτότητα τῆς ὕλης μεταβαίνοντας ἀπὸ τὴ ζωγραφικὴ στὶς κατασκευές. Ὁ ζωγράφος, ἀξιοποιώντας αὐτὰ τὰ ὑλικὰ ὡς πρὸς τὴν ἁδρότητα καὶ ποικιλομορφία τῆς ὑφῆς τους, τὰ ἐντάσσει δημιουργικὰ καὶ μεταμορφωτικὰ στὸ χωροχρόνο τῆς Εἰκόνας.
Ὁ Χ.Π. περνάει μέσα ἀπὸ τὸ καμίνι τῆς μαθητείας στὴ ζωγραφικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλη ἡ προηγούμενη ἐμπειρία καὶ γνώση, ὅλες οἱ κατακτήσεις τῶν μεγάλων μαστόρων τοῦ 14ου αἰ. βρίσκονται πίσω ἀπὸ τὶς μορφὲς καὶ τὰ θέματα ποὺ σχεδιάζει. Ὅλα τοῦτα τὰ ζυμώνει μὲ τὸν δικό του, ἀπολύτως προσωπικὸ τρόπο καὶ ἀναζητᾶ τὶς δικές του εἰκαστικὲς λύσεις, παλεύοντας νὰ τιθασεύσει τὰ ὑλικὰ καὶ νὰ συνθέσει γλώσσα καὶ περιεχόμενο. Ὁ Χ.Π. σχοινοβατεῖ, κρατώντας λεπτὲς ἰσορροπίες στὶς τοιχογραφίες, στὶς φορητὲς εἰκόνες, στὰ εἰκαστικά του ἔργα. Τολμάει νὰ πορευτεῖ σὲ δρόμους πού, ἀκριβῶς ἐπειδὴ δὲν εἶναι προκαθορισμένοι, διατηροῦν τὴν δυνατότητα τῆς ἐλευθερίας τοῦ προσώπου, ἄρα καὶ τῆς προσωπικῆς συμμετοχῆς στὸ ἔργο τῆς Θείας Οἰκονομίας. Ἄλλωστε, κατὰ Ταρκόφσκι, «ὁ μόνος ὅρος τοῦ ἀγώνα γιὰ τὸ δικαίωμα στὴ δημιουργία εἶναι ἡ πίστη στὴν κλίση σου, ἡ ἑτοιμότητα νὰ ὑπηρετήσεις καὶ ἡ ἄρνηση νὰ συμβιβαστεῖς».
ΒΑΣΩ ΓΩΓΟΥ