Ένθετο τέχνης 97
Η πολιούχος της Οξφόρδης
Η πόλη της Οξφόρδης –μία απ'τις γνωστότερες σήμερα πανεπιστημιουπόλεις του κόσμου– πρέπει να ιδρύθηκε στις αρχές του 8ου αιώνα μ.Χ., γύρω από ένα μοναστήρι. Ήταν το μοναστήρι που, σύμφωνα με την παράδοση, ίδρυσε η Φράιντζγουάιντ, σάξων πριγκήπισσα που πολύ νέα έγινε μοναχή. Είναι αγία της ενιαίας Εκκλησίας και, φυσικά, της καθ' ημάς Ορθόδοξης Εκκλησίας, η δε μνήμη της εορτάζεται την 19η Οκτωβρίου, ημέρα της κοίμησής της (το 727 ή λίγα χρόνια αργότερα).
Στη θέση του μοναστηριού της χτίστηκε αργότερα (στις αρχές του 12ου αιώνα) η Εκκλησία του Χριστού, η οποία σήμερα είναι ο καθεδρικός (Αγγλικανικός) ναός της Οξφόρδης και ταυτοχρόνως το παρεκκλήσι του ομωνύμου κολλεγίου. Μέσα στο ναό φιλοξενείται ανακατασκευασμένη η λάρνακα όπου είχε εναποτεθεί το σκήνωμα της αγίας ως πολιούχου της Οξφόρδης.
Ο Βίος της Αγίας που έχουμε στη διάθεσή μας γράφτηκε πολύ αργότερα (τέσσερις, περίπου, αιώνες μετά την εκδημία της) προφανώς, όμως, διασώζει αληθινές ιστορικές μνήμες. Ένα από τα γεγονότα που μνημονεύει, είναι η αναζήτηση εκ μέρους της αγίας ενός τόπου όπου θα μπορούσε να ησυχάσει και να αποφύγει τις παρενοχλήσεις του ασεβούς Άλγκαρ, βασιλιά γειτονικής περιοχής, ο οποίος την ήθελε για γυναίκα του. Μετά από περιπέτεια η αγία, μαζί με μερικές άλλες μοναχές, έμεινε για ένα διάστημα σε μια περιοχή που λέγεται Μπίνζι.
Το Μπίνζι (μια θαυμάσια καταπράσινη περιοχή με ελάχιστα σπίτια, στη δυτική όχθη του ποταμού Τάμεση) σήμερα είναι κι αυτό Οξφόρδη και απέχει περί τα τρία μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της. Στο Μπίνζι η Φράιντζγουάιντ έχτισε μικρό ναό, ο οποίος, μέσα από μακρά σειρά φθορών και ανοικοδομήσεων, έχει τη μορφή που εμφαίνεται στη φωτογραφία μας (Ιούλιος 2005). Το αρχαιότερο τμήμα του είναι η νορμανδική αψίδα της νότιας θύρας του και χρονολογείται στα τέλη του 12ου αιώνα. Στα δυτικά του ναού και σε απόσταση ελάχιστων μέτρων απ'αυτόν, βρίσκεται ένα πηγάδι, το οποίο ονομάζεται «πηγάδι της αγίας Μαργαρίτας». Στη φωτογραφία μας διακρίνεται το εξωτερικό τοιχίο του, ελαφρώς ψηλότερο από την επιφάνεια του εδάφους. Κατά την παράδοση το πηγάδι ανέβλυσε θαυματουργικά, μετά από προσευχή της Φράιντζγουάιντ στην αγία Μαργαρίτα της Αντιοχείας (η οποία ταυτίζεται με τη γνώριμή μας αγία Μαρίνα). Στους αιώνες που ακολούθησαν, το πηγάδι και ο ναός του Μπίνζι ήταν τόπος προσκυνήματος, κυρίως από ανθρώπους που επιζητούσαν θεραπεία των ματιών τους με το νερό του πηγαδιού. Είναι το πηγάδι που ενέπνευσε τον Λ.Κάρρολ στη συγγραφή της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων. Για τους πιστούς παραμένει χνάρι αγιότητας, υπόσχεση παρηγοριάς και σημείο της Βασιλείας.
ΘΑΝΑΣΗΣ Ν.ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΕΛΕΝΗ ΤΑΜΑΡΕΣΗ-ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ