Ένθετο τέχνης 85

ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΜΗΣΗ
Οι τοιχογραφίες του Δημήτρη Χατζηαποστόλου στην Τράπεζα της Σιμωνόπετρας

ένθετο τέχνης

Το κείμενο αυτό θα είναι ένας ύμνος στη μίμηση και την αντιγραφή, όταν αυτή επιχειρείται από καλλιτέχνη με προσωπικότητα.

Υπάρχει μια δυσανάγνωστη πραγματικότητα της ζωής, που λέει πως η μεγάλη προσωπικότητα δεν εγκλωβίζεται μέσα σε εξωτερικά σχήματα. Αλλά και όταν εντάσσεται μέσα σ'αυτά, μ'έναν τρόπο αδιόρατο τα υπερβαίνει ακόμη και την στιγμή που φαίνεται απόλυτα ενταγμένη. Κι αυτό βέβαια μάς δίνει μεγάλη χαρά και ελπίδα, γιατί ακριβώς δείχνει πόσο μοναδικό και ανεπανάληπτο είναι κάθε ανθρώπινο πρόσωπο.

Ο νέος στην ηλικία και ώριμος σε σπουδές και καλλιτεχνική καλλιέργεια, κάτοχος ζωγραφικής δεξιοτεχνίας και εκφραστής πνευματικής ωριμότητος αγιογράφος Δημήτρης Χατζηαποστόλου μάς προσφέρει ένα ντοκουμέντο όλων των ανωτέρω με την τοιχογράφηση της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους και του μετοχίου της στην Ανάληψη των Αθηνών.

Ο Χατζηαποστόλου ξεκίνησε με δύο βασικές συντεταγμένες. Η μία είναι η μαθητεία και μίμηση του Θεοφάνη του Κρητικού και η άλλη είναι η συμπόρευση και εσωτερική καλλιτεχνική συγγένεια με τον επίσης νέο και ταλαντούχο εικονογράφο των ημερών μας, τον Σπύρο Καρδαμάκη, στου οποίου το έργο οφείλουμε να αναφερθούμε σε προσεχές σημείωμά μας. Από ένα σημείο και μετά τα έργα των δύο καλλιτεχνικά συγγενών αγιογράφων αρχίζουν αφ'εαυτών να διακρίνονται μεταξύ τους, διότι ο μεν Καρδαμάκης επιχειρεί κάποιους πιο προσωπικούς και πειραματικούς τρόπους γραφής, ο δε Χατζηαποστόλου παραμένει, τουλάχιστον τυπικά, αντιγραφέας του Θεοφάνη.

Εν τούτοις εις πείσμα των ανωτέρω οι τοιχογραφίες της Σιμωνόπετρας έχουν αλήθεια όχι αξιοκαταφρόνητη. Εξωτερικά ακολουθούν όλα τα γνωρίσματα της τέχνης του Θεοφάνη, τα οποία λόγω μακροχρόνιας μαθητείας σ'αυτόν τα γνωρίζει όσο κανείς σύγχρονός του ο Χατζηαποστόλου. Πετυχαίνουν ωστόσο να βγάλουν έκφραση αυθεντική, που θα τη ζήλευαν και αγιογράφοι άλλων καλών εποχών. Εδώ εφιστούμε την προσοχή στον αναγνώστη να προσέξει όταν θα «διαβάσει» τα έργα αυτά σε φωτογραφίες, να μην παρασυρθεί από την εξωτερική ομοιότητα προς το Θεοφάνη και τα εκλάβει ως απλά αντίγραφα. Να σταθεί απέναντι στα έργα αυτά με σοβαρότητα, να στοχασθεί πάνω στην έκφραση των ματιών, πάνω στο πόσο γιγαντιαίες προσωπικότητες ασκητών βγαίνουν πηγαία μέσα από το απλό σχέδιο και την απλή διαπραγμάτευση του θέματος και το απλό πλάσιμο των χρωμάτων και των φώτων. Και να διερωτηθεί και να θαυμάσει πώς τελικά γεννιέται μια καλλιτεχνική μοναδικότητα μέσα από ένα αντίγραφο.

π.ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΚΛΗΡΗΣ

Όλα τα ένθετα τέχνης: